Samen opvoeden

Opvoeden hoef je niet alleen te doen! Vaak kijken we ‘individualistisch’ naar opvoeding vanuit de opvatting dat dit iets is wat je alleen, als gezin doet en waar jij als opvoeder ook voor verantwoordelijk gehouden kunt worden. We kunnen opvoeding ook in een bredere context bekijken, namelijk iets wat je samen kunt vormgeven, bespreekbaar kunt maken, kunt agenderen, om zo kinderen in een buurt of wijk samen díe ontwikkelingskansen te bieden die nodig zijn. Daarnaast wordt op deze manier ook meer vanuit de wij-cultuur naar opvoeding gekeken.

Zo heeft de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) zich uitgesproken over een gewenste koers van bijvoorbeeld het jeugd- en gezinsbeleid. Geen directe overheidsinterventies gericht op het individu, maar versterking van sociale netwerken, van de zogeheten ‘pedagogische civil society’. Het begrip pedagogische civil society in de jeugdzorg en politiek werd in 2008 door Micha de Winter geïntroduceerd. Het sluit aan bij een opvatting dat:
– opvoeden een vanzelfsprekendheid is, een natuurlijk gegeven
– de omgeving buiten het directe gezin van cruciale betekenis is voor de ontwikkeling van een kind
– het een gemiste kans is als we de sociale netwerken rondom het gezin niet mobiliseren om problemen te helpen oplossen
– veel problemen voorkomen kunnen worden als kinderen opgroeien in een leuke, veilige, corrigerende en stimulerende omgeving (2013, Hilhorst, P & Zonneveld, M.)

Daarnaast ervaren veel kinderen en jongeren met een dubbele achtergrond een pedagogische mismatch tussen de thuis-, school- en straatcultuur, wat een risicofactor is op probleemgedrag (El Hadioui, 2015). Op school wordt bijvoorbeeld gevraagd te overleggen of om empatisch te zijn, thuis kan juist worden gevraagd te gehoorzamen en geen mening te geven, terwijl op straat je als jongere juist ‘streetwise’ moet zijn. Dit kan verwarrend en complex voor jongeren zijn en het heeft invloed om de identiteitsvorming. Opvoeders kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren en de burggen maken tussen de domeinen school, thuis en vrije tijd.